د 2030 کال لپاره 17 دوامداره پرمختیا اهداف (SDGs)
عمران اختر
د 2030 کال لپاره 17 دوامداره پرمختیا اهداف (SDGs) د نړیوالو اهدافو یوه مجموعه ده چې د ملګرو ملتونو لخوا رامینځته شوي ترڅو د نړۍ ترټولو مهمې ټولنیزې، اقتصادي او چاپیریالي ننګونې حل کړي. د 2015 څخه تر 2030 پورې موده پوښي او د 2015 په سپتمبر کې د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ لخوا تصویب شوي. دا اهداف د دوامدار پرمختګ لپاره د لارې یوه نقشه برابروي او موخه یې د بې وزلۍ له منځه وړل، د ځمکي د کرې ساتنه او د ټولو لپاره سوکالي یقیني کول دي. دلته د هر SDGs لنډه پیژندنه ده:
1. No Poverty: د دې هدف موخه د بې وزلۍ له منځه وړل او د نابرابرۍ کمول دي. دا هدف پر دې تمرکز کوي چې ټول افراد لومړنيو اړتیاو لکه خواړه، اوبه، روغتیایی پاملرنې، تعلیم، او ټولنیز خوندیتوب ته لاس رسی ولري.
2. Zero Hunger: د دې هدف موخه د لوږې ختمول، د خوړو خوندیتوب ترلاسه کول، تغذیه ښه کول، او دوامداره کرنې ته وده ورکول دي. دا د کرنیزو محصولاتو د زیاتوالي، د کروندګرو ملاتړ، او ځمکې، منابعو او بازارونو ته د برابر لاسرسۍ د تضمین په اړتیا ټینګار کوي.
3. Good Health and Well-being: دا هدف د صحي ژوند په تامینولو او په هر عمر کې د ټولو لپاره د هوساینې باندې تمرکز کوي. دا هدف د میندو او ماشومانو د مړینې کمول، د ساري ناروغیو سره مبارزه، اړین روغتیایی خدماتو ته د لاسرسي چمتو کول، او رواني روغتیا ته وده ورکول دي.
4. Quality Education: د دې هدف موخه دا ده چې د ټولو لپاره ټول شموله او برابر کیفیت لرونکي زده کړې تضمین کړي. دا نوي نسل ابتدايي پرمختیا، ابتدايي، ثانوي، او دریمې درجې زده کړې ته د لاسرسي په ښه کولو تمرکز کوي، او همدارنګه د ټولو لپاره د ژوند د زده کړې فرصتونو ته وده ورکوي.
5. Gender Equality: دا هدف د جنډر مساواتو د لاسته راوړلو او د ټولو ښځو او نجونو د پیاوړتیا په اهمیت ټینګار کوي. دا د جنډر پر بنسټ تبعیض، تاوتریخوالی، او ناوړه دودونه له منځه وړل غواړي، او زده کړې، روغتیایی پاملرنې، اقتصادي فرصتونو، او په تصمیم نیولو کې د مساواتو غوښتنه کوي.
6. Clean Water and Sanitation: دا هدف د ټولو لپاره د اوبو او روغتیا ساتنې شتون او دوامداره مدیریت باندې تمرکز کوي. د دې موخه د څښلو پاکو اوبو ته لاس رسی، د اوبو کیفیت ښه کول، د اوبو کارولو موثریت زیاتول، او د حفظ الصحې سیسټمونو ته وده ورکول دي، په ځانګړې توګه د ښاره لیري سیمو کې.
7. Affordable and Clean Energy: د دې هدف موخه دا ده چې د ټولو لپاره ارزانه، باوري، پایښت لرونکې او عصري انرژۍ ته لاسرسي یقیني کړي. دا د نوي انرژي سرچینو برخه کې د زیاتوالي ، د انرژي موثریت ښه کولو او د انرژي زیربنا او ټیکنالوژۍ ته وده ورکولو اړتیا باندې ټینګار کوي.
8. Decent Work and Economic Growth: دا هدف دوامداره، ټول شموله او پایښت لرونکې اقتصادي وده، بشپړ او تولیدي کارموندنه، او د ټولو لپاره د ښه کار غوښتنه کوي. د کارې فرصتونو رامینځته کولو، د متشبثینو هڅولو، د کارګرانو حقونو ته وده ورکولو، او د اقتصادي تولیداتو لوړولو باندې تمرکز کوي.
9. Industry, Innovation, and Infrastructure: د دې هدف موخه د انعطاف وړ زیربنا جوړول، ټول شموله او پایښت لرونکي صنعت رامینځته کول، او د نوښت ته وده ورکول دي. د اقتصادي پرمختیا او د چاپیریالي ننګونو ته د رسیدو لپاره د زیربنا، ټیکنالوژۍ او څیړنې په برخه کې د پانګونې په اړتیا باندې ټینګار کوي.
10. Reduced Inequalities: دا هدف د هیوادونو داخلي برخه کې د نابرابرۍ په کمولو تمرکز کوي. د دې موخه د ټولنیز، اقتصادي او سیاسي شمولیت ته وده ورکول، د مساوي فرصتونو تضمین کول، او په عاید کې د توپیر کمول، بنسټیزو خدماتو ته لاسرسی، او د پریکړې کولو پروسو کې استازیتوب کول دي.
11. Sustainable Cities and Communities: د دې هدف موخه دا ده چې ښارونه او بشري استوګنځایونه ټول شموله، خوندي، انعطاف وړ، او پایښت لرونکي وي. د ښاري پلان جوړونې په ښه کولو، د ارزانه کورونو په برابرولو، بنسټیزو خدمتونو ته د لاسرسۍ په یقیني کولو، د ښاري خوځښت په وده او د ښارونو د چاپیریال د اغیزو کمولو باندې تمرکز کوي.
12. Responsible Consumption and Production: دا هدف د دوامداره مصرف او تولید نمونو باندې تمرکز کوي. د ضایعاتو تولید کمولو، د سرچینو موثریت زیاتولو، دوامداره ژوندانه طرزالعملونو ته وده ورکولو، او د ارزښت سلسلې په اوږدو کې د دوامدار سوداګریزو کړنو هڅولو په اړتیا ټینګار کوي.
13. Climate Action: دا هدف د اقلیم د بدلون او د هغې د اغیزو سره د مبارزې بیړنۍ اړتیا په ګوته کوي. دا د انعطاف پیاوړتیا، د شنو خونو ګازونو اخراج کمولو، د اقلیم تعلیم ته وده ورکولو، او د اقلیم پورې اړوند پروژو او نوښتونو ملاتړ لپاره د مالي سرچینو په راټولولو تمرکز کوي.
14. Life Below Water: د دې هدف موخه د سمندرونو، بحرونو او سمندري سرچینو ساتنه او په دوامداره توګه کارول دي. دا د سمندري ککړتیا مخنیوي ، د سمندري ایکوسیستمونو ساتنه ، د کب نیولو تمرینونو تنظیم کولو ، او د سمندري حیاتي تنوع ساتلو او د ساحلي ټولنو معیشت تضمین کولو لپاره دوامداره ګرځندوی ته وده ورکولو تمرکز کوي.
15. Life on Land: دا هدف د ځمکې د ایکوسیستمونو په ساتنه، بیا رغونه، او دوامداره توګه اداره کولو تمرکز کوي. د دې موخه د ځنګلونو له منځه وړل پر وړاندې، دښتې رامینځته کولو پر وړاندې او د ځمکې له تخریب سره مبارزه کول، د ځمکې دوامداره کارونې ته وده ورکول، د ژویو ساتل، او د ځنګلونو دوامداره مدیریت ډاډمن کول دي.
16. Peace, Justice, and Strong Institutions: د دې هدف موخه د سوله ایزو او ټول شموله ټولنو وده، عدالت ته د ټولو لپاره د لاسرسي برابرول، او په ټولو کچو کې د اغیزمنو، حساب ورکوونکو او ټول شموله ادارو جوړول دي. دا د تاوتریخوالي په کمولو، قانوني حقونو ته د لاسرسي په یقیني کولو، د ښې حکومتولۍ په وده او له فساد سره په مبارزه تمرکز کوي.
17. Partnerships for the Goals: دا هدف د SDGs لاسته راوړلو لپاره د نړیوالو شراکتونو په اهمیت ټینګار کوي. د دې موخه د نړیوالې همکارۍ لوړول، د پوهې شریکولو ته وده ورکول، د مالي سرچینو متحرک کول، او د پایښت لرونکي پرمختیایي نوښتونو پلي کولو لپاره د مخ پر ودې هیوادونو ظرفیت پیاوړی کول دي.
دا اهداف یو له بل سره تړلي دي او د دوامدار پرمختګ ټولنیز، اقتصادي او چاپیریال اړخونه هغه پیچلي ننګونې په ګوته کوي چې زموږ نړۍ ورسره مخ ده. د دې اهدافو د ترلاسه کولو لپاره د کار کولو په واسطه، هیوادونه او نور نړیوال لوبغاړي کولی شي د ټولو لپاره د یو ډیر مساوي، ټول شموله، او باثباته راتلونکي په لور د نړیوال عمل لپاره جامع چوکاټ چمتو کوي.
