ترجمه وتفسیر سوره الجاثیه

امین الدین سعیدی ـ سعید افغانی

سوره به خاطر تخوف (ترساندن)، انذار، هیبت خوفناک که؛ انسان در روز حساب با آن روبرو ميشود به نام سوره‌ى «جاثیه» موسوم شده است؛ زیرا در آن روز مردم هراسان و آشفته، دست به زانو در انتظار حساب وبه اصطلاح سرنوشت خویش نشسته اند. و بیم و اضطرابى همه انسانها را فرا گرفته، وهیچ کس اساساً وقوع همچو روز را درذهن خویش هم متصور نمیکردند: «وَ تَرىٰ کُلَّ أُمَّةٍ جٰاثِيَةً، کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعىٰ إِلىٰ کِتٰابِهَا اَلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مٰا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ». (درآن روز هر امتی را می‏بینی (كه از شدت ترس و وحشت) بر زانو نشسته است، هرامتی به‌سوی نامه اعمال خود فرا خوانده میشود، و (به آنها میگویند) امروز جزای آنچه را انجام می دادید به شما میدهند.) ترس بیم و وحشتی که در آن روز‌بندگان را فرامی‌گیرد، آن چنان هولناک است، که مادر طفل شیر خوارش را فراموش می‌کند، زنان باردار سقط جنین میکنند ومردم دچار مستی وگیجی میشوند.گویی عقل‌شان را از دست داده‌اند: «يٰأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمۚ إِنَّ زَلزَلَةَ ٱلسَّاعَةِ شَيءٌ عَظِيم﴿1﴾ يَومَ تَرَونَهَا تَذهَلُ كُلُّ مُرضِعَةٍ عَمَّآ أَرضَعَت وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَملٍ حَملَهَا وَتَرَى ٱلنَّاسَ سُكَٰرَىٰ وَمَا هُم بِسُكَٰرَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ ٱللَّهِ شَدِيد﴿2﴾. (سورۀ الحج، آیات 1 ـ 2).(ای مردم! از پروردگارتان بترسید، چون زلزلۀ قيامت چیز بس بزرگ است. روزی که آن را ببینید، هر شیردهنده‌ای از آن کس که شیر میدهد، غافل میشود و هر زن (مادر) باردار بار (جنين) خود را مینهد. و مردم را مست میبینی حال آنکه مست نیستند، بلکه عذاب الله بسیار سخت است. ملاحظه میشود که؛ حوادث سخت و خوفناک روز قيامت، هم عاطفه را ميگيرد، «تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ» هم عقل را.