هغه جملې چې ژوند مو بدلولای شي!
دا ځل به د انګلستان د لوی اديب او انځورګر ويليام بليک په ويناوو کې د ژوند درسونه وپلټو. د ليکنې تر پايه به ډېر نوي څه زده کړئ.
“د يو دښمن بخښل، د يوه دوست تر بخښلو ډېر اسانه دی.”
انسان د ژوند په اوږدو کې له مختلفو خلکو سره مخ کېږي، له ځينو سره د خولې او له ځينو نورو سره يې د زړه اړيکې جوړې شي. هغوی چې له زړه ګران وي، ملګري وي. دا به تاسو هم تجربه کړې وي، چې د دوست بخښل ډېر سخت وي. ځکه چې له ملګرو د بدو پر ځای د ښو تمه کېږي، مګر کله چې ملګری بد درسره وکړي، انسان ډېر ناهيلی کېږي. او دا د انسان په فطرت پورې اړه لري، چې د توقع خلاف کار باندې ډېر دردېږي. خو څه فکر کوئ؟ ددې وينا موخه څه ده؟ آيا دوستان و نه بخښو؟
نا! هېڅکله هم نا! د ويليام موخه دا ده، چې تاسو به هم حتما د نورو ملګري يئ، نو هڅه وکړئ، خپل ملګري خفه نه کړئ، ګنې بخښل به مو ستونزمن وي. هڅه وکړئ، تل وفادار اوسئ او نورو ته خير ورسوئ.
“هڅه وکړه، د غم او بدمرغۍ پر ځای د نېکمرغۍ او خوشحالۍ خبرې زياتې په ژبه راوړې.”
د انسان د خفګان او ناهيلي ډېر سببونه موجود دي. يو له هغو لاملونو د غم او د خفګان د وخت په اړه خبرې کول دي. د افغانستان په څېر هېواد کې ژوند، په رښتيا هم سخت دی. هره ورځ وژنې، جنګونه، لوږه او سل نورې بدبختۍ زموږ او ستاسو روحي سکون ختموي. نو په داسې ماحول کې تل خپلې خوږې خاطرې له خلکو سره شريکې کړئ. تل د پرمختګونو په اړه وغږېږئ، هڅه وکړئ د خوښۍ کيسې مو وکړئ او په ذهن کې وګرځوئ. په دې توګه به ذهني آرامي وساتئ.
“په خپل دوست ته په غوسه وم، کله مې چې هغه ته د خپلې غوسې وويل، قهر مې ختم شو.”
موږ او تاسو په ټولنه کې ډېر خلک پېژنو، چې ټول زموږ ملګري نه دي. زموږ اکثره ځوانان د شناخت او ملګرو ترمنځ توپير نه شي کولای او له پېژندګلو هم د ملګري په اندازه تمه لري. هڅه وکړئ، خپل ملګري او پېژندګلو ترمنځ پولې واضحې کړئ. ستاسو به پوښتنه دا وي، چې ملګری څنګه وپېژنو؟
نورې خبرې ډېرې، چې ملګری بايد کوم خصوصيات ولري، خو هغوی چې تاسو ورته غوسه وئ او په ليدو مو غوسه ختمه شوه، يا هم تاسو ته غوسه وو او ستاسو په ليدو وخاندي پوه شئ، چې له یو بل سره مينه لرئ.
همدارنګه ددې وينا بله مهمه برخه يو بل پيغام دی. له دې وينا بله موخه دا ده، چې هېڅکله په زړه کې خبرې مه ساتئ، پټې خبرې، شک زېږوي او شک د اړيکو د خرابېدو سبب کېږي. که هر چاته غوسه يئ او يا هم په اړه يې قضاوت کوئ، کوښښ وکړئ لومړی ترې وپوښتئ او خبرې ورسره وکړئ، ترڅو شته شکونه او بدګمانۍ له منځه لاړې شي.