د سترس د ټیټوالي څو بېړنۍ لارې.
لیکنه: فاطمه اعظم د سټرس د ټيټوالي څو بېړنۍ لارې!!
لکه څنګه چې موږ ټول پوهېږو په داسې ټولنه کې ژوند کوو چې د سټرس د زېږېدونکو شرايطو شتون ډېر ممکن دی.
يوازینۍ کار چې موږ کولای شو دا دی، چې هر څومره زر چې کيږي بايد د سټرس زېږېدونکو شرايطو سره جدي برخورد وکړو!!
1* شوخي او خوشالي:
شوخي د سټرس په ټيټوالي کې يوه بېړنۍ لاره ده.
شوخي او مزاج د خندېدلو له طريقې څخه په مغزو کې د ګټورو کيماوي موادو د ترشح کېدو لامل ګرځي.
ډېر خلک د خندېدو په وخت کې ستاسې په ذهن کې ښه احساس رامنځته کوي، او بېلابېل احساسات لري.
د يوه طنزيه مطالب د لوستلو په وخت کې، که هغه مو که په وار وار سره اوریدلی هم وي، يوه وړه خندا هم ستاسې پر شونډو خوروي په دې وخت کې تاسې له سټرس څخه ډېره فاصله نيسئ.
همداسې يو کميډي فلم ليدل هم ډېر ګټور تمامیږي.
2* تګ او له ځان سره په لوړ غږ خبرې کول:
د چټک تګ او قدم وهلو لپاره له کوره بهر شئ.
هو، له کوره بهر شئ!!
خپل چاپيريال ته مو بدلون ور کړئ.
ازاده هوا تنفس کړئ، د باران، ګلانو او ونو بوی تنفس کړئ.
په دې کاره سره ستاسې احساس تحريک کيږي.
د قدم وهلو پر وخت کې په لوړ غږ له ځان سره خبرې وکړئ، که يو بل ملګری درسره وي له هغه سره خبرې وکړئ.
د سيمې له خلکو سره خبرې وکړئ، پريږده چې ووايي (؟) چې دا څه کوي.
په ياد ولره ستا صحت اړين دی نه د خلکو خبرې!!
3* ډېرې اوبه وڅښئ:
له دې څخه مې مطلب ساده اوبه دي.
نه چای، نه قهوه، نه رډبول يا د ميوې اوبه يا هم انرژي...
زموږ د بدن ټول غړي د مغزو په شمول، د دې لپاره چې ښه بڼه عمل تر سره کړي اوبو ته اړتيا لري.
که ستاسو بدن د اوبو په کمښت اخته شي، له خپله وسه به کم کار کوئ او همدغه د سټرس د رامنځته کیدو لامل کيږي.
زموږ د ټولنې وګړو کې مامورين د اوبو په کمښت اخته کيږي.
په همدې خاطر د اوبو له څښلو سره د بدن اوبه تامينې کړئ.
4* ويده کېدل او چرت وهل:
کېدای شي ساده کار نه وي، خو ممکن دی.
افغانانو ته بيا نو بيخي اسانه دی!!!
وړوکی چرت ووهئ چې دا د بدن چارج کولو طبيعي لاره ده.
او همداسې که غرمې لخوا په کور کې ياست ويده شئ.
ډوډۍ څخه وروسته خوب ګټور دی.
د مديترانې او آسيا په ډېرو هيوادونو کې د نېمې ورځې خوب بيخي معمول دی.
د مرکزي امريکا او مديترانې خلک د ورځينيو کارونو په جريان کې د نېمې ورځې خوب له ياده نه باسي.
5* وژاړئ:
د ژړا او اوښکو تویولو په اړه موږ ډېره کم پوهېږو، مګر موږ ټولو د ژړا او اوښکو تویولو اثر د سټرس په ټيټېدو کې تجربه کړی دی.
ژړل او اوښکې تويولو د خپګان په کموالي کې لوی رول لوبوي.
متاسفانه زموږ په ټولنه کې ځلميانو او لویانو کې ژړا د کمزورۍ نښه بولو او هغوي ته ماشومان خطاب کوو، چې دا فکر بلکل ناسم دی.
6* ژوره ساه اخيستل:
د کورنیو ډاګټرانو په نامه د یوې امریکایۍ طبي اکاډمۍ طبي څېړونکي وایي چې د ژور خپګان د کمولو لپاره ژوره ساه اخیستنه یو تر ټولو موثره چاره ده. دوی زیاتوي چې د ساه اخیستنې په تکنیک کې اړینه ده،چې په یوه هواره سطحه د ملا په تخته وغځېږئ، یو لاس مو پر معده او بل لاس مو د سینې پر قفس کېږدئ، وروسته په کراره ساه واخلئ او ډاډه شئ، چې د ساه اخیستنې پر مهال معده لږ پورته راشي. وجود ته د هوا له ننوېستو وروسته خپله ساه له یوې تر دوو ثانیو بنده کړئ، بیا د پزې له لارې هوا وباسئ او اجازه ورکړئ چې معده بېرته ښکته لاړه شي. دا عمل څو ځل تکرار کړئ، تر څو لږ هوسا شئ او د سټرس د ډېرېدو مخه ونيول شي.