د مرچو حیرانوونکي روغتيايي ګټې
ژباړه ـ ریاض مقامزی
که څه هم ډېری خلک "مرچ" د تریخوالي له امله نه شي خوړلای او یا یې نه خوښوي؛ مګر بیا هم ځينې خلک له مرچو سره ځانګړې مینه لري او تل یې په لېوالتیا خوري. شاید اکثریت خلک فکر وکړي، چې مرچ به کومه خاصه فایده نه لري؛ خو دا نظریه ناسمه ده. ځکه چې مرچ که څه هم تریخ خوند لري او خوړونکي یې د خولې د سوځېدو احساس کوي؛ مګر بیا هم له ګڼو روغتيايي ګټو څخه ډک دی، چې په دې لیکنه کې پرې خبرې شوي دي.
د مرچو روغتيايي ګټې
وړاندې له دې چې د مرچو پر نورو روغتيايي ګټو وغږېږو، لومړی به پوه شو، چې په مرچو کې کوم مواد شتون لري. د "سل ګرامه" مرچو غذايي ارزښت په دې ډول ښودل شوی دی.
- کالوري: ۴۰
- غوړ: ۰،۴ ګرامه
- قند: ۵ ګرامه
- کاربوهایډرايټ: ۹ ګرامه
- فایبر: ۱،۵ ګرامه
- پروټين: ۱،۹ ګرامه
- ويټامينونه او ...
دا ټول هغه مواد، چې زموږ بدن ورته تر یوه بریده اړتیا لري؛ نو د لومړنۍ ګټې په توګه یې همدا مواد د یادولو وړ دي.
دویم| د ويښتانو او پوستکي لپاره ګټور دي
په مرچو کې موجود ويټامین سي C، اي E او B6 ددې سبب کېږي، چې پر پوستکي موجود داغونه له منځه یوسي. همدارنګه ددې ترڅنګ د پوستکي د پیاوړتيا او ښکلا سبب هم کېږي.
بل پلو همدا او نور مواد ددې سبب کېږي، چې ويښتانو ته پیاوړتیا ور وبخښي او د ښه والي سبب یې شي. نو که غواړئ ښه ویښتان او صفا پوستکی ولرئ، پخپل غذايي رژيم کې مرچو ته حتما ځای ورکړئ.
درېيم| د وزن کمښت
که تاسو د ډېر وزن (چاغوالي) ستونزه لرئ، مه وارخطا کېږئ. له ورزش سره ـ سره مرچ هم خورئ. دا ترموژنيک غذايي ماده په بدن کې د حرارت د ايجاد او د میتابولېزم د پروسې د چټکتيا سبب کېږي. د همدې پروسې په پایله کې د بدن غوړ ختمېږي او د وزن د کمېدو سبب کېږي. له دې سره ـ سره په مرچو کې موجود کپسایسین هم د وزن په کمولو کې مرستندوی تمامېږي.
څلورم| د زکام او ستوني درملنه کوي
بتاکاروتان، ويټامين سي او ای هغه مواد دي، چې د بدن دفاعي ځواک ته توان وربخښي ترڅو د زکام پر وړاندې مقابله وکړي او همدارنګه د ستوني درد د ښه کېدو باعث هم کېږي. نو که غواړئ ژمی له زکام او ستوني درد پرته تېر کړئ، مرچ حتما کاروئ.
پنځم| د شکر ضد دي
مرچ له پورتنیو روغتيايي ګټو ترڅنګ تاسو د شکر له خطرناکې ناروغۍ څخه هم ژغورلای شي. کپسایسین، ويټامين سي او کاروتنوئیدونه هغه مواد دي، چې په بدن کې د انسولینو د تنظیم سبب کېږي. په دې توګه تاسو د شکر له خطر څخه ژغورل کېدای شئ.
شپږم| د معدې د زخم مخنیوی کوي
د عام تصور خلاف مرچ په معده کې د زخم جوړېدو مخنیوی کوي. مرچ په معده کې د هغو باکتریاوو د له منځه تللو سبب کېږي، چې د انسانو په معده کې زخم جوړوي. همدارنګه د معدې لپاره نورې روغتيايي ګټې هم لري. ددې ترڅنګ دا ګټې هم باید هېر نه کړو.
- د زړه د روغتيا لپاره ګټور دي.
- د وینې فشار عادي ساتي.
- د حمل په وخت کې د میندو د بدن ایمني سیسټم پیاوړی کوي.
- د روماتېزم ضد دي.
- د سر دردۍ د ختمېدو سبب ګرځي.
- د سرطان مخنیوی کوي.
مه هېروئ!
د مرچو دا روغتيايي ګټې هېڅکله په دې معنا نه دي، چې تاسو دې له اندازې ډېر مرچ وخورئ. که تاسو همېشه ډېر مرچ خورئ؛ ممکن د روغتيايي ګټو پر ځای له بې شمېره روغتيايي ستونزو سره مخ شئ؛ نو هڅه وکړئ، چې پخپل غذايي رژيم کې په مناسبه اندازه مرچو ته هم ځای ورکړئ.