د امریکا ولسمشر "جان ایف کَنيډي" څنګه ووژل شو؟
لیکنه ـ ریاض مقامزی
د امریکا په تاریخ کې یوه لویه معما چې تر اوسه یې په اړه مختلفې نظریې ورکول کېږي، ددې هېواد د ولسمشر د ترور پېښه ده. ددې واقعې په اړه مختلفې انګېرنې موجودې دي؛ خو موږ هڅه کړې ده، چې په دې لیکنه کې ددې ورځې بشپړ جزئیات له موثقو سرچينو څخه په اخیستنې چمتو کړو. تاسو به پوه شئ، چې "کنیډي" څنګه، کله او چرته ووژل شو.
کَنیډي څوک دی؟
کنیډي د امریکا په تاریخ کې لومړنی ولمسشر دی، چې د "تر ټولو محبوب ولسمشر" لقب یې ګټلی دی. د نوموړي بشپړ نوم "جان فیتزجرالډ کَنيډي ـ John Fitzgerald Kennedy" دی. هغه د امریکا پنځه دېرشم "۳۵" ولسمشر و. له څو کاله ولسمشرۍ وروسته د یوې پېښې په ترڅ کې ووژل شو. د یادونې وړ ده، چې د وژل کېدو په وخت کې "۴۶" کلن و.
جان ایف کَنيډي څنګه ووژل شول؟
که څه هم ولسمشر کَنيډي ډېری مخالفین لرل او ټولو هڅه کوله، چې نوموړی په یو نه یو ډول بدنام کړي. ځينو یې کمونیست باله او ځينو نورو پرې د مسلمانېدو ټاپې لګولې؛ خو د وژنې په ورځ یې نږدې ټوله امریکا د درنې چوپتيا حالت ته لاړه.
نوموړی په هغه ورځ "۱۹۶۳م، نومبر، ۲۲مه" له خپلې مېرمنې "ژاکلین" سره په تګیزاس کې و. کَنيډي په موټر کې د زرګونو خلکو ترمنځ تېرېده، چې ناڅاپه د سر په وروستۍ برخه یې مرمۍ ولګېده او څو دقیقې وروسته ومړ.
د نوموړي د وژنې په تور "لي هاروي اسوالډ ـ Lee Harvey Oswald" ونیول شو. دوه ورځې وروسته، چې له نوموړي سره پولیس هم وو، د "جک روبي ـ Jack Ruby" لخوا هغه (قاتل) هم ووژل شو او په دې توګه د امریکا د تاریخ یوه لویه معما ناحله پاتې شوه.
په تېره نيمه پېړۍ کې د "کَنيډي" د وژنې په تړاو بېلابېلې نظريې ورکړل شوي دي، چې اکثریتو کې دا پېښه یوه لویه توطیه بلل شوې ده؛ خو ددې پېښې د څېړنې د رسمي کمېټې په "۸۸۹" مخیز راپور کې داسې کوم څه نه دي ویل شوي او هغوی ویلي، چې دا کار "لي هاروي اسوالډ" په یواځې ځان کړی دی. په هر حال؛ دا پېښه تر اوسه هم اکثرو امریکایانو ته یوه معما ده. راځئ، چې په دې برخه کې ددې وژنې دقیقه په دقیقه حال وڅارو.
د ورځې ۱۱:۳۰ یوولس نیمې بجې
هغه الوتکه چې ولسمشر کَنيډي او مېرمنه یې ژاکلین کَنيډي پکې سپاره وو د د "دالاس" په "لاوفیلډ" هوايي ډګر کې ښکته کېږي او ګڼ شمېر خلک یې استقبال کوي؛ مګر د الوتکې له کېناستو درې ساعته وړاندې قاتل له یو دوربین لرونکي وسلې سره ـ چې په کاغذونو او اخبارونو کې یې پېچلی و ـ په یوه ودانۍ کې ځای پر ځای کېږي. همکار یې ترې پوښتي، چې په لاس کې دې څه دي؟ هغه ځواب ورکوي: "څه نه دي؛ پرده ده."
د ورځې ۱۱:۴۵
ولسمشر او مېرمنه یې چې د تیګزاس ایالت ښاروال "جان کانلي" او مېرمنه یې "نیلي" هم ملتیا کوي، د سرخلاصو موټرونو په یوه کاروان کې د زرګونو خلکو ترمنځ تېرېږي.
د راپورونو له مخې د مني په هغه لمرینه ورځ کې شاوخوا "۱۴۰" زره خلکو له سهاره قطارونه جوړ کړي وو تر څو خپل ولسمشر ته لاسونه وخوروي او احترام یې وکړي.
د غرمې ۱۲:۰۰
د غرمې دولس بجې وې، چې د ولسمشر کاروان د "دالاس" ښار مرکز ته رسېږي. څو دقیقې وروسته ښاروال "کانلي" ولسمشر ته مخ اړوي او ورته وايي "نور نه شئ ویلای، چې دالاس پر تاسو مئین نه دی." (د دالاس خلک له تاسو سره مینه نه لري.)
د ماسپښين "۱۲:۳۰"
په داسې حال کې چې د ولسمشر موټریز کاروان په دالاس ښار کې د ډيلي پلازا احاطې ته ور داخل شوی وو او ولسمشر خپلو هېوادوالو ته لاس ښوراوه، د لومړنۍ مرمۍ څړيکه یې په خپل "ستون فقرات" کې حس کړه. په څو شېبو کې دویمه مرمۍ د ولسمشر د سر په کوپړۍ لګېږي. درېيمه ګولۍ د ښاروال کانلي پر بدن لګېږي؛ خو نوموړی له دې پېښې روغ وځي. شاید په دې شېبه کې به یې فکر کړی وي، چې د مینې او نفرت ترمنځ واټن څومره لنډ دی.