مقام ومنزلت رکوع درنماز

امین الدین سعیدی ـ سعید افغانی

فلسفه رکوع در نماز: اولین و زیباترین نشانه تواضع و فروتنی یک انسان مسلمان در برابرپروردگاراش، خم شدن در برابر او (رکوع) و تعظیم کردن به او است. علماء در تعریف، رکوع میفرمایند که: ركوع در نماز عبارت ازآن است كه نمازگزار پس از سورﮤ فاتحه و قرائت یک سورۀ بعد ازآن، به نیت تعظیم و فروتنى در برابر فرمان الهی و عظمت پروردگار با عظمت، تا حدى خم شود كه دست‏ها به زانوها برسد، كمر صاف باشد، گردن كشیده باشد. خم می‌شود، یعنی کبریایی تو ما را به تعظیم وا می‌دارد و در برابر بزرگی و بی‌همتایی تو، سرو قامتمان می‌شکند. همان طوری که گفته آمدیم: رکوع نشانة خضوع و خشوع است و از صفات مؤمنان شمرده شده است‌، چنان که قرآن کریم در توصیف مؤمنان می‌فرماید: « یـَاَیُّهَا الَّذین‌َ ءامَنوا ارکَعوا واسجُدوا واعبُدوا رَبَّکُم وافعَلوا الخَیرَ لَعَلَّکُم تُفلِحون‌ » (سوره حج‌:۷۷). (ای کسانی که ایمان آورده‌اید رکوع کنید و سجود بجا آورید و پروردگارتان را عبادت کنید و کار نیک انجام دهید تا رستگار شوید.) نمازگزار وقت به ركوع خم مى گردد در حقیقت با عمل خود به ذلّت و خواریش و با ذكر ركوع به عظمت و كبریائى خداوند بزرگ اش اعتراف و اقرار مى كند. طوریکه گفتیم ، این بهترین نوع تواضع بنده در مقابل مقام با عظمت پروردگاراش است. به همین خاطر كه او الله را به عظمت و بزرگى یاد كرد پروردگار با عظمت نیز او را در نزد بندگان عزت و بزرگى مى بخشد.