د جزا په قانون کې د خنثی اشخاصو جنسي جرمونه || Sexual crimes of non-binaries in Penal Code of Afghanistan
نام نویسنده: محمدمصطفی محمدیار (کارشناس ارشد در رشته حقوق خصوصی)
Writer’s name: Mohammad Mustafa Muhammadyar
د هېواد د جزا قانون د ۱۳۹۶ کال مصوب، چې د بل هر انساني کار په څېر، د انسان له لنډ فکر څخه سرچینه اخستلي، د ډېرو ګټو ترڅنګ ګڼې نیمګړتیاوې هم لري. که د هغه امتیازات، د پخوانیو نیمګړتیاوو په ځای د دې قانون د ځای پرځای کیدو لامل و، البته د دغې نیمګړتیاوې د وخت په تېرېدو او د حقوقپوهانو توجه سره په راتلونکي کې د سمون لامل شي.
د دې نیمګړتیاوو له جملې څخه د خنثی اشخاصو د جنسي جرمونو او یا په بل عبارت د جنسي اقلیتونو په اړه قانوني خلا ده، چې د دې مقالې موخه ده. ځکه څرګنده نه ده، چې که دوه خنثی کسان له یو بل سره ناروا اړیکې ولري، دوی به په کوم عنوان او د کوم جزا مستحق کیږي. پوښتنه چې ذهن ته راځي دا ده چې آیا دوی د زنا، لواط، مساحقه او تفخیذ په جرم کی شاملیږی او که نه؟ د قانون د تعریف پر بنسټ د زنا څخه، «خنثی ستونزه» خلک د زنا په عمل کې نه شاملیږی او دا هغه خنثی ده چه په هغوی کی نه نارینهتوب غلبه لري او نه ښځینهتوب، ځکه چې د قانون جوړونکي تعریف د فعل او زنا جرم څخه په 643 مادې په 1 فقره کې په لاندې ډول دی: «زنا د هغې ښځې او نارینه (سړي) ترمنځ له جنسي مقاربت څخه عبارت ده چې د هغوی ترمنځ د زوجیت رابطه موجوده نه وي.». داسې ښکاري چې د زنا پورته تعریف هغه وخت یو خنثی سړی شاملوی چی په هغوی د نارینه یا ښځینهتوب اړخ غالب وي او د ښځې يا سړي صفت په اخیستو او د يادې شوې مادې د مصداق کیدو، د پورتنۍ ماده کې ذکر شوې سزا د هغوی استحقاق وګڼلې شی؛ او د هغوی عمل په لواط کی هم نه شمیرل کیږی، ځکه چی د مقنن بیان له لواط څخه دغسی ده: «۶۴۶ (۱) ماده: هغه شخص چې له ښځې یا له بل نارینه سره لواط وکړي، ددې فصل له حکمونو سره سم، مجازات کېږي. (۲) ددې مادې په مقصد، لواط د ښځې یا بل نارینه په دبر کې د نارینه تناسلي اندام په داخلېدو سره په هره اندازه چې وي محقق کیړي.» ځکه چې ذکر شوې مادې د لواط په تعریف کې د سړي او ښځې کلمې کارولې دي او دا کلمې د خنثی مشکل په مانا نه شي راتلای، له همدې امله خنثی مشکل سړی د لواط له مثالونو څخه نه دی او د هغه څه له مخې چې د زنا د عمل په اړه ویل شوي، د خنثی ذکر او خنثی انثی د لواط، تفخیذ او مساحقه په تور د مجرم شمیرل امکان هم شته. مساحقه د دغه قانون د ۶۴۵ مادې موضوع د ښځو په منځ وطی او تفخیذ د ران څخه خوند اخیستل په معنا ده او دا هغه کړنې دي چې د خنثی ذکر او خنثی انثی ترمنځ واقع کیدی شي.
خو د جزايي قانون په برخه کې اصول شته، لکه د مضیق تفسير اصل او د جرم او مجازاتو د قانونيت اصل چې د لومړي اصل سره سم، د سړي او ښځې معنی خنثی ذکر او خنثی انثی ته نشي لیږدول کیدی او د دوهم اصل سره سم، هیڅوک د یو عمل په ترسره کولو کې مجرم ګنل کیږی نه، او مجازات نشي کیدی چې په جزایي قانون کې نه دی وړاندې شوی. له همدې امله، دا خلک هغه وخت د سزا مستحق دي کله چې د قانون پر بنسټ د ښځې او سړي مصداق وی او یا دا چې پرته له مصداق کولو نه، پورتنی اعمال د خنثی خلک په ارتکابلو کې هم جرم وګنل شي.
په پایله کې دا باید وویل شي چې، جزا کود د خنثی افرادو د نامشروع جنسي عملونو لپاره سزا نه دي ټاکلی او دغه نیمګړتیا کولی شي هغوی ته لاره هواره کړي چې د اخلاقو او ټولنیز نظم مخالف عملونه ترسره کړي او دا وړاندیز کیږي چې دا ټکی په کوډ کې د اضافې او تعدیلاتو د یوې قضیې په توګه په پام کې ونیسۍ او بل قانوني تشه ډکه کړۍ.
نشانی نخستین بار نشر این مقاله در زبان دری در «روزنامه صبح کابل»
https://subhekabul.com/%d8%ac%d8%a7%d9%85%d8%b9%d9%87/afghanistan-law-trans/
لینک نسخه پشتو این مقاله در «روزنامه صبح کابل»
https://subhekabul.com/%d8%ac%d8%a7%d9%85%d8%b9%d9%87/sexual-offenses-of-neutral-persons-in-the-penal-code/
لینک نسخه دری این مقاله در «وبسایت پانزده»
https://panzda.com/?p=3923
لینک نسخه دری این مقاله در «وبسایت جمعیت اصلاح افغانستان»
https://www.eslahonline.net/2022/08/04/crimes/
لینک نسخه دری این مقاله در «وبسایت کتابتون»
https://ketabton.com/articles/1084
صفحه فیسبوک مربوط به عکاسی از همین نویسنده
https://www.facebook.com/PhotographyMuhammadZai
صفحه تویتر همین نویسنده، برای دستیافتن به لینک سایر نوشتهها و مقالههای وی که در دیگر رسانهها به نشر رسیدهاند
https://twitter.com/Mohamma06817432
صفحه لینکدن همین نویسنده، برای اطلاع از سایر سویه تعلیمی، تحصیلی و تجربه و سابقه کاری وی
https://www.linkedin.com/in/mohammad-mustafa-muhammadyar-16099b177/