امونېم ناېترېت

پرون د لبنان پاېتخت ( پلازمېنې) بيروت کې ېو ډېره زوروره چاودنه وشوه . وروستي مالومات ښيي چې ( تر اوسه) په دې چاودنه کې سل کسان وژل شوي او 4000 ټپېان دي .
د نړېوالو خبري اژانسونو په وېنا چاودنه په هغه بندري ګودام کې شوې ، چېرته چې 2700 ټنه امونېم ناېترېت ساتل کېدل .

امونېم ناېترېت څه دي ؟
امونېم ناېټرېټ د ناېتروجني تېزابو څخه جوړه شوې مالګه ده چې د لومړي ځل لپاره په 1959 کال کې د ( Johann Rudolph Glauber) لخوا تر لاسه شوه . دغه ماده چې کيمياوي جوړښت ېې NH4NO3 دی ، هم د چاودېدونکو توکو د جوړولو لپاره کارول کېږي او هم په کروندو کې د کيمياوي سرې په توګه . دغه ماده کریسټال ډوله ، بې رنګه ېا سپين رنګه ماده ده چې د ويلي کېدلو درجه ېې د سانتي ګرېد 169,6 ده .
امونېم ناېترېت د ځنې نورو چاودېدونکو موادو سره د ېو ځای کېدلو په پاېله کې د مشخصو شراېطو لاندې چاودنه کوي او ډېر خطرناک هم دي ...
امونېم ناېټرېټ د نړۍ په اکثره هېوادونو کې په آزاد ډول پېرودل ، پلورل کېږي او اکثرآ د کيمياوي سرې په توګه ترې کار اخيستل کېږي .
په استراليا،چين ، افغانستان، آېرلند او ځينو نورو هېوادونو کې د دې سرې پر آزاد خرڅلاو بنديزونه او ېا محدودیتونه لګېدلی دي .
د 1995م کال د اپرېل پر 19مه نېټه د امريکا ( اوکلاهاما سېټي ) په سيمه کې تر چاودنو وروسته د دغه هېواد ځينې برخو کې هم د دغه توکي پر خرڅلاو محدودېتونه ولګېدل .

سرچينه : ويکيپېډېا