ترجمه وتفسیر سوره الاحقاف

امین الدین سعیدی ـ سعید افغانی

سورۀ احقاف در مکۀ معظمه نازل شده، و اهدافش راهمان اهداف سوره ‌هاى مکى تشکیل میدهد؛ یعنى اصول عقیده که عبارتند از: «توحید، رسالت، بعث و جزا». ـ موضوعات مورد بحث دراین سوره؛ عبارتند از:«رسالت»و«رسول»، تا درستى رسالت حضرت محمد صلّى اللّه علیه وسلّم و درستى قرآن را ثابت کند. ـ این سوره در آغاز در مورد قرآن عظیم الشأن بحث خویش را آغاز نموده و بعداً به بررسی وبحث در مورد موضوع پرستش بُت ‌ها که هیچگونه سودی را برای بُت پرستان ببار آورده نمیتواند و نه اینکه ضرری را ازآنان دفع نماید با دقت وزیبای خاصی بیان میدارد. ـ در سورۀ متبرکه در مورد شبهۀ مشرکان در باره‌اى قرآن سخن به میان آورده است، و با دلایل کوبنده آن را رد مى‌کند. ـ همچنان در این سوره دو نمونه از انسان‌ها را در زمینه‌اى هدایت و گمراهى مورد بررسى قرار داده و در این راستا فرزند صالح را ذکر کرده است که فطرتش سالم است و نسبت به والدین خود نیکوکار است، و هر اندازه در عمر پیشرفت کند به همان اندازه پرهیزگارى و صلاح و نیکیش نسبت به والدین افزایش مى ‌یابد. و نمونه‌اى فرزند شقاوتمند و ناصالح و منحرف از فطرت را نیز یادآور شده است که با والدین خود بدرفتارى مى‌کند و ایمان و حشر و نشر را مسخره مى‌کند، و عاقبت هر یک از آن دو را بیان مينماید. ـ در این سورۀ به منظور برحذر داشتن قریش از بغاوت وگردنکشى از فرمان الله متعال و تکذیب پیامبرصلّى اللّه علیه وسلم، قصه‌اى «هود» علیه السّلام و قوم سرکش و نافرمانش یعنى «عاد» رابازگفته است که در زمین به طغیان پرداختند وبا نیروو جبروتى که داشتند مغرور گشتند، و نتیجه و سرانجام آنها را خاطر نشان مى ‌سازد که خدا به وسیله‌اى باد عقیم آنها را نابود کرد. ـ همچنان سوره با داستان چند نفر از جن خاتمه ميیابد که قرآن را شنیدند و به آن ایمان آوردند و به میان قوم خود برگشته و آنان را برحذر داشته و به ایمان دعوت کردند، تا مخالفان و منکران انس یادآور شوند که جن در پذیرفتن اسلام از آنها پیشى و سبقت گرفته‌اند.