د کندهارۍ لهجی کی (بالا) څه معنا
بالا:
په ژبپوهنه کي يوه منل سوې قاعده ده چي ګرامري اصول له ژبي څخه دباندي نه جوړېږي، بلکي له ژبي څخه را ایستل کېږي، ځکه چي ژبه ولس جوړه کړې ده او ولس يې وايي.
کله چي کوم ژبپوه عمومي ګرامر ليکي، نو بايد ټولي لهجې وڅېړي، خو که لهجوي ګرامر ليکي هغه بیا جلا بحث دی.
په کندهارۍ لهجه کي (باره) او (بالا) ډېر ويل کېږي، خو ځيني ناخبره خلک فکر کوي چي دا بې مانا کلمات دي، آن دا چي ځيني خو ګرسره پسخند په وهي.
ځيني ليکوالان، خو داسي فکر هم کوي چي (بالا) د دري ژبي د لوړ (بلند) مانا لري، خو حال دا چي دا کلمه پښتو ده او زماني قید (Adverbs of Time) بلل کېږي.
په لاندي مثالونه کي غواړم دغه قید ښه در ته روښان کړم.
۱: زه بالا (نور) ستا سره شراکت نه کوم.
۲: زه بالا (نوره) ډوډۍ نه خورم.
۳: زه بالا (نور) دفتر ته په خپل موټر کي ځم.
په ځينو جملو کي (بالا) کلمه د اندازې قيد هم وي چي د اضافه او زيات مانا ور کوي، لکه په دې جملو کي:
۱: اوس (پاو بالا، پاو باندي) لس بجې دي.
۲: احمد ته د خپل پلار له ميراث څخه په يوه کور (بالا، زيات) سل جريبه ځمکه ور و رسېده.
۳: دا ټوکر لس سانتي متره (بالا، زيات) يو متر دی.
۴: احمد په دوې میاشتي (بالا، اضافه) شل کلن دی.
۵: دا ځمکه څه (بالا، اضافه) لس جريبه ده.
یادونه: د (باره) موضوع په بل پوسټ کي در ته تشرح کوم.
پوسټ در سره لاس پر لاس کړئ.
