To start downloading books

Please sign in or create an account.

لرغونی یونان لا ډېر وپېژنئ!

لرغونی یونان لا ډېر وپېژنئ!

لیکنه ـ ریاض مقامزی 

د نړۍ د لرغونو هېوادنو په لړ کې د یونان نوم هم د یادولو وړ دی. ددې هېواد تاریخ له میلاده "۵۰۰۰" کاله پخوا پیلېږي. هغه لومړني قومونه چې په دغه خاوره کې مېشت شوي دي، عبارت دي له "آیونیان"، "دوریان" او یونیان". 

د تاریخي څېړنو نظریه دا ده، چې یونان ته لومړني ورغلي خلک آسیایان وو، چې دا مهاجرت له میلاده پنځه زره کاله مخکې ترسره شوی دی. هلته یې ځينې مشهور ښارونه، لکه: کورنت، اتن، سپارټا او ځينې نور آباد کړل.

لکه د نورو تمدنونو دا سیمه هم د جګړې او سولې شاهده وه. دوی به کله پخپلو کې سره وژل او کله به یوځای شول. خو دا باید هېره نه کړو، چې دوی له اوله د سمندرونو په ارزښت پوهېدل، له همدې امله یې ښارګوټي په ساحلي سیمو کې جوړول. له میلاده شپږ پېړۍ وړاندې د یونان مرکز "آتن" دومره پرمختګ کړی و، چې په نړۍ کې یې ساری نه درلود.

په علمي لحاظ  فلسفې، هنر، معمارۍ، شعر او نورو علومو ډېره وده کړې وه، چې نورو غربي هېوادونو ته یې د پرمختګ اساس کېښود.

داسې علمي شخصیتونه یې درلودل، چې تر اوسه یې آثار لوستل کېږي او له نومونو سره یې موږ ټول اشنا یو. له ډلې یې د فیثاغورث، ارسطو، افلاطون، سقراط، هومر او ځينو نورو نومونه یادولای شو. 

په هماغه پخواني وخت کې یې، مختلف ټولنیز حرکات درلودل. سمپوزیمونه، تیاتر، شعري مسابقې، سپورتي جشنونه او نور ګڼ شمېر ادبي او ټولنيزې غونډې یې هم لرلې.

د سپورت په برخه کې ویلی شو، چې د نړۍ د ستر سپورتي جشن "المپیک" بنسټ هم په یونان کې ايښودل شوی دی. په هغه وخت کې ددې لوبې ګټونکی به ټولو یونانیانو خپل اتل باله او د قدر په سترګه یې ورته کتل.

په حکومتي نظام کې هم د حکومتي، سیاسي او هنري تشکیلاتو بنسټ په یونان کې ايښودل شوی، چې تر اوسه د نړۍ په بېلابېلو هېوادونو کې په لږ او ډېر توپیر سره د تطبیق وړ دي. 

يه دیني لحاظ یونانیان مختلفو خدایانو ته قایل وو او هغوی به یې لمانځل. د خدایانو له ډلې یې زیوس، اپولو او اتنا ډېر مشهور وو. دوی د مینې، قهر او نورو مفاهمو لپاره مختلف خدایان درلودل.

که څه هم د یونان په اړه ډېرې خبرې کېدای شي، خو په لنډ ډول به ووایو، چې دا هېواد تقریبا په نړۍ کې د ټولو علومو د بنسټ ايښودلو او پيدايښت سیمه ده.

که غواړئ د لرغوني یونان د حکومتولۍ، عقایدو، ټولنیز ژوند او نور مسایلو په اړه لا ډېر پوه شئ، نو نظر مو په کمینټ کې پرېږدئ. تر څو په نورو لیکنو کې پر هرې برخې مفصلې خبرې وکړو.

Related Articles

حکایت: د کلیمو ځواک

ژباړه: شکېبا نادري حکایت: د کلیمو ځواک یوه ورځ څو چونګښې(بقې) له ځنګل څخه تېرېدلې، ناڅاپه دوې چونګښې په یوې کندې کې ولوېدلې، نورې چونګښې د کندې شاوخوا راټولې شوې، کله یې چې ولیدل کنده ډېره ژوره ده، نو په کنده کې لوېدلو چونګښو ته یې وویل بله لار نشته تاسو به ډېر ژر ومرئ. لوېدلې چونګښې د دوی د خبرو په کیسې کې نه شوې او خپله ټوله هڅه یې وکړه چې له...

هغه خلک چې غاښونه نه بورس کوي، په سرطان اخته کېداى شي

روغتياپالانو خلکو ته خبردارى ورکړى دى، چې د غاښونو نه بورس کول ستاسې د خولې او خېټې په سرطان د اخته کېدو خطر زياتوي. د نړيوالو رسنيو د راپورونو په وېنا، د امريکا په بوسټن پوهنتون کې په يوه څېړنه کې دا خبره څرګنده شوې ده، چې د غاښونو بورس کول نه يوازې دا چې د روغتيا لپاره مهمه ده، بلکې کوم کسان چې په ورځ کې يو ځل هم دا کار نه کوي، هغوى د سرطان په څ...

مصنوعي ځيرکتيا ChatGPT

لړۍ: مصنوعي ځيرکتيا څنګه د اکاډيميکې ليکنې لپاره ChatGPT وکاروو!؟  لاندې معلومات د Win Scholarship پاڼې د همکار دوکتور عبيدالله وردگ له لوري راټول او ترتيب شوي دي؛ نوموړی به د بېلابېلو اپليکېشنونو د استعمال په هکله معلوماتي ليکنې را سره شريکوي‌ چې څه ډول دا اپليکېشنونه د ليکنو او زده کړو لپاره په مناسب ډول وکاروو.  د مصنوعي ځیرکتیا یا AI په مرسته...

Recommended Articles

د وينا پر مهال د ويرې ختمولو 27 ګټورې لارې

هغوى چې په سټيج باندې عونډو، سيمنارونو، ټولګي او حتى د ملګرو سره په مخامخ خبرو پر مهال ويره احساسوي دوى عمومآ د Glossophobia په اروايي ناروغۍ اخته دي، چې د خبرو دغه ويره د مرګ له ويرې هم سخته ده چې ستاسو مسلکي او شخصي ژوند زيان رسولى شي. ددغې ويرې پر مهال ستاسو بدن ريږدي، لاسونه مو خولې کيږي، زړه ضربان مو زياتيږي، چې په تجارت او د ژوند په نورو اړخ...

ملا نصرالدین څوک و؟

ملا نصرالدين ته ترکان حواجه يا خواجه نصرالدين وايې، افغانان او اير انيان يې ملا نصر الدين (ملا نصرودين) بولي،عربان يې دجحا نصرالدين او افندي نصرالدين په نامه پيژني٠  ملا نصرالدين د يوه روايت پر بنسټ په اوومې هجري پېړۍ کې چې د١٢٠٩ زېږدېز/میلادي کال سر ه سمون خوري دسلجوقي واکمنۍ په زمانه کې دتر کيې دخورتو په ښار ګوټي کې دې نړۍ ته سترګې پرانيستلي دي...

اعصاب په کومو شيانو کمزوري کېږي

د انسان په وجود کي اعصاب تر ټولو مهمه برخه ده، د انسان ټولي چاري او فعالیتونه د همدغي ناحیې څخه کنټرولېږي.لاندي ځیني مهم ټکي دي چي په پام کي نیول یې د ذهن په سالم ساتلو کي مرسته کو. - د سهار چای نه چیښل:هغه خلک چې د سهار چای نه چیښي په بدن کي یې د شکري اندازه راکښته کېږي، په نتیجه کي یې دماغ ته په کافي اندازه مواد نه ور رسېږي او دماغ کمزوری کېږي....